Stručnjaci predlažu šest mera i aktivnosti za sprečavanje i prevenciju legionele
U 2023. godini prijavljeno sedam slučajeva obolevanja od Legionarske bolesti, od kojih je jedna preminula
Legionela, bakterija koja može da izazove ozbiljnu infekciju u Srbiji, ostaje često neprepoznata. Stručnjaci predlažu koje mere moraju hitno biti preduzete.
NAJČITANIJA VIJEST:
Ovo su momak i djevojka koji su se ugušili u autu u garaži: Sutra sahrana Davida (17) i Nine (15)
Legionela izaziva legionarsku bolest, ozbiljnu infekciju koja se manifestuje upalom pluća, i Pontijak groznicu, blažu verziju, čiji su simptomi slični gripu.
Podsetimo, prošlog leta, troje od petoro zaraženih preminulo je u KBC Zagreb od legionele.
7 osoba obolelo u Srbiji, jedna preminula od Legionarske bolesti u 2023. godini
Po podacima Instituta za javno zdravlje Srbije “Dr Milan Jovanović Batut” u 2023. godini u našoj zemlji je prijavljeno sedam slučajeva Legionarske bolesti, i to pet u Beogradu i dva u Južnobačkom okrugu, a prijavljen je i jedan smrtni ishod, koji se može dovesti u vezu sa ovom bolešću.
U 2024. godini, po do sada raspoloživim podacima, u Srbiji je detektovan jedan slučaj legionele, i taj pacijent je izlečen.
U izveštaju o zaraznim bolestima za 2023. godinu, u kojem su i navedeni gorepomenuti podaci o broju obolelih i smrtnom ishodu, navodi se i da “u našoj zemlji ova bolest ostaje često neprepoznata”.
- U Republici Srbiji nije definisana to jest nominovana na nacionalnom nivou referentna laboratorija za Legionelu, kao ni laboratorija za ispitivanje prisutnosti legionela u životnoj sredini tj. u vodnim sistemima. U analizi su korišćeni podaci o bolesti prikupljeni u okviru pasivnog nadzora, koji organizuju i sprovode instituti/zavodi za javno zdravlje na područjima svoje nadležnosti – navodi se u ovom javno dostupnom izveštaju.
Predlog od 6 mera i aktivnosti
S tim u vezi stručnjaci “Batuta” predložili su šest mera i aktivnosti, za sprečavanje i prevenciju legionele, a jedna od njih je i imenovanje ovih laboratorija.
Mere i aktivnosti
Potrebno uvesti nove odredbe u postojeće i nove propise kojima se reguliše zdravstvena ispravnost vode za piće.
Imenovati na nacionalnom nivou referentnu laboratoriju za Legionarsku bolest.
Imenovati na nacionalnom nivou referentnu laboratoriju za ispitivanje prisutnosti Legionele u životnoj sredini i vodnim sistemima.
Izrada stručno-metodološkog uputstva za nadzor nad Legionarskom bolešću sa definicijom slučaja i uslovima za klasifikaciju.
Unapređenje prijavljivanja bolesti kroz Servis javnog zdravlja.
Unapređenje kapaciteta laboratorija za ispitivanje Legionele u vodi za piće i bazenskim vodama.
Legionarska bolest je prvi put identifikovana 1976. godine u Filadelfiji, a prvi identifikovani slučajevi Pontiak groznice desili su se 1968. godine u Pontiaku, u Mičigenu, među ljudima koji su radili i posećivali gradsko odeljenje za zdravlje.
Legionarska bolest je težak oblik pneumonije (upale pluća), kod koje stopa mortaliteta varira između 5 i 15 odsto, u zavisnosti od starosti i zdravstvenog stanja pojedinca.
Izloženost legionelama ne dovodi uvek do zaraze. Osobe sa postojećim bolestima, pušači i osobe starijeg uzrasta izloženi su većem riziku od infekcije ovim bakterijama.
Simptomi obično počinju da se pojavljuju od dva do deset dana nakon infekcije, a u retkim slučajevima je potrebno do tri nedelje da bi se oni razvili.
Simptomi legionarske bolesti
Nema specifičnih simptoma ili znakova koji ovu bolest čine drugačijom od drugih vrsta pneumonija, tako da lekari moraju da obave testove da bi potvrdili dijagnozu.
Bolest često počinje:
suvim kašljem
groznicom
glavoboljom
ponekad i dijarejom ili konfuzijom pre pojave pneumonije.
Temperatura, groznica, glavobolja i bolovi u mišićima najčešći su simptomi bolesti.
Nakon toga dolazi do pojave suvog kašlja i problema sa disanjem koji se mogu razviti u tešku pneumoniju. Kod otprilike trećine bolesnika javlja se proliv ili povraćanje, a u otprilike polovine zbunjenost ili delirijum.
Većini bolesnika potrebna je hospitalizacija i lečenje odgovarajućim antibioticima.
Kako se prenosi bolest
Legionarska bolest se prenosi udisanjem mikroskopskih kapljica vode (aerosola) koje sadrže ove bakterije. Legionarska bolest se ne može preneti konzumiranjem vode za piće: bakterija mora da dospe u respiratorni sistem disanjem ili slučajnim udisanjem u pluća. Ove bakterije žive u vodi i razmnožavaju se u odgovarajućim uslovima, npr. u vodi nakupljenoj u veštačkim vodnim sistemima pri temperaturi od 20 do 50 stepeni, navode stručnjaci “Batuta”.
Bolest se ne prenosi sa osobe na osobu.
Aerosoli u kojima su prisutne legionele mogu nastati, na primer, pri puštanju vode iz slavine ili tuša, pri stvaranju mehurića u vodi u hidromasažnim bazenima ili putem nekih klimatizacijskih sistema.
Bakterije legionele su prilično česte u životnoj sredini i prirodno postoje u izvorima vode kao što su reke, jezera i rezervoari. Takođe se mogu naći u zemljištu i kompostu.
NAJČITANIJA VIJEST:
Bakterije mogu da prežive na različitim temperaturama u okruženju. Takođe mogu rasti u projektovanim vodenim sistemima, najčešće povezanim sa zgradama i vodovodima, kao što su sistemi tople i hladne vode, rashladni tornjevi, ovlaživači, fontane i hidromasažne kade. Baštovanstvo i postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda takođe su povezani sa mogućim epidemijama.
Međutim, ova bakterija može u hladnoj vodi ostati u stanju mirovanja i nastaviti razmnožavanje kada temperatura vode dostigne odgovarajući nivo.
Uglavnom se javlja kod starijih od 50 godina
U Evropi, Australiji i SAD godišnje se otkrije oko 10 do 15 slučajeva na milion stanovnika. Od prijavljenih slučajeva, 75 do 80 odsto su stariji od 50 godina, a 60 do 70 odsto su muškarci.
Na osnovu podataka iz Godišnjeg epidemiološkog izveštaja Evropskog centra za prevenciju i kontrolu bolesti u 2021. godini zabeležena je najveća godišnja stopa prijavljivanja Legionarske bolesti do sada a četiri zemlje činile su 75 odsto svih prijavljenih slučajeva:
Italija
Francuska
Španija
Nemačka
blic.rs